همه چیز واقعیت مجازی یا VR

واقعیت مجازی یا VR به یک تکنولوژی مربوط می‌شود که با استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای پیشرفته، اطلاعات گرافیکی و حسی را برای کاربر به نحوی به نمایش می‌گذارد که او قادر به احساس بودن در یک محیط سه‌بعدی و واقعی به نظر می‌رسد.در واقعیت مجازی، کاربر از طریق انواع سنسورهای حرکتی، گوشی‌های هدست و کنترل‌های ویژه می‌تواند با محیطی تعامل داشته باشد که در آن به دنیایی کاملاً جدید و دلخواه دست یافته است.

تکنولوژی واقعیت مجازی در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلفی مانند بازی‌های ویدئویی، آموزش، پزشکی، ساخت و ساز، تبلیغات و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.از طرفی، واقعیت مجازی با اینکه تجربه‌ی یکپارچه‌تری را برای کاربر به ارمغان می‌آورد، اما به دلیل نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته، هنوز به عنوان یک تکنولوژی نوظهور محسوب می‌شود.

می‌توان انواع واقعیت مجازی را به 4 دسته زیر تقسیم کرد:

سیستم هدستی بدون کابل:

این نوع هدست‌ها دارای دو صفحه‌ی نمایش با رزولوشن بالا هستند که به هر چشم یکی از آن‌ها نمایش می‌دهد. هدست‌های بدون کابل بیشتر به عنوان یک سیستم مستقل عمل می‌کنند و به صورت خودکار تنظیم شده‌اند، به این معنی که نیازی به اتصال به دستگاه خارجی ندارند. این هدست‌ها دارای گوشی‌های هدست هستند که باعث تولید صدای سه‌بعدی می‌شوند. همچنین این هدست‌ها به وسیله‌ی گیم پد کنترل می‌شوند و برای تجربه‌ی واقعیت مجازی، تحت عنوان شش درجه‌ی آزادی حرکت دارند که شامل حرکات چپ‌و‌راست، بالا‌و‌پایین و جلو و عقب می‌باشد.
این نوع هدست‌ها دارای پردازشگر داخلی هستند و بدون نیاز به کابل با دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این نوع هدست‌ها به صورت خودکار تنظیم شده‌اند و به وسیله‌ی گیم پد کنترل می‌شوند. نمونه‌هایی از این نوع هدست‌ها شامل Oculus Quest 2 و HTC Vive Focus Plus می‌باشند.

سیستم هدستی با کابل:

این نوع هدست‌ها با استفاده از کابل به دستگاه پردازشگر متصل می‌شوند و کابل برای انتقال اطلاعات بین دستگاه و هدست استفاده می‌شود. این نوع هدست‌ها دارای سه صفحه‌ی نمایش با رزولوشن بالا هستند که به چشم های کاربر نمایش داده می‌شود. همچنین، این نوع هدست‌ها دارای دسته کنترل مجزا و تحت عنوان دو درجه‌ی آزادی حرکت هستند که به جلو و عقب و بالا و پایین محدود می‌شوند.این نوع هدست‌ها با استفاده از کابل به دستگاه پردازشگر متصل می‌شوند و این کابل برای انتقال اطلاعات بین دستگاه و هدست استفاده می‌شود. این نوع هدست‌ها قابلیت ارائه تجربه با کیفیت بالاتر را نسبت به هدست‌های بدون کابل دارند. نمونه‌هایی از این نوع هدست‌ها شامل Valve Index و Oculus Rift S می‌باشند.

سیستم هدستی تلویزیونی:

این نوع سیستم‌ها با استفاده از دستگاه پخش کننده‌ی دی وی دی یا کنسول بازی به تلویزیون متصل می‌شوند. کابل HDMI برای اتصال به تلویزیون استفاده می‌شود. در این نوع هدست‌ها، نمایشگر واقعیت مجازی در قسمت جلوی هدست قرار دارد و کاربر باید دسته کنترلر را در دست گرفته و با تحریک آن، تجربه واقعیت مجازی را داشته باشد. همچنین، برای این نوع هدست‌ها نیاز به دسته کنترل جداگانه نیست و می‌توان با استفاده از دسته‌های بازی کنسول به بازی پرداخت.
این نوع سیستم‌ها با استفاده از دستگاه پخش کننده‌ی دی وی دی یا کنسول بازی به تلویزیون متصل می‌شوند و کاربران قادر به تجربه‌ی واقعیت مجازی با استفاده از یک کنترلر هستند. این نوع سیستم‌ها کمترین قیمت را نسبت به دو نوع دیگر دارند. نمونه‌هایی از این نوع سیستم‌ها شامل PlayStation VR و Nintendo Labo VR می‌باشند.

سیستم هدستی همراه با تلفن همراه:
این نوع سیستم‌ها به تلفن همراه وصل می‌شوند و کاربر می‌تواند با استفاده از یک اپلیکیشن مخصوص، تجربه‌ی واقعیت مجازی را از روی تلفن همراه خود داشته باشد. در این نوع هدست‌ها نمایشگر واقعیت مجازی در قسمت جلوی هدست قرار دارد و دارای یک دسته کنترل مجزا برای کنترل بازی هاست.

در مقایسه بین انواع هدست‌های واقعیت مجازی، هدست‌های بدون کابل از نظر حرکت آزاد، راحتی و راهبری بیشتری برخوردارند. اما هدست‌های با کابل دارای نمایشگرهای با کیفیت بالاتری هستند. همچنین، هدست‌های با کابل نیاز به اتصال به دستگاه پردازشگر خارجی دارند که به معنی نیاز به فضای بیشتر و هزینه بیشتری است. به علاوه، سیستم هدستی تلویزیونی از نظر تصویر و کیفیت صدا برتری دارد اما در مورد حرکت واقعیت مجازی، تجربه کاربر کمتر است. هدست‌های همراه با تلفن همراه نیز بسیار راحت و قابل حمل هستند، اما کیفیت صدا و تصویر کمتری نسبت به دیگر نوع هدست‌ها دارند. برای خرید هدست واقعیت مجازی، بهتر است با توجه به نیازهای خود و با بررسی و مقایسه ویژگی‌های هر نوع هدست، خرید خود را انجام دهید.

همچنین، برخی از مشخصات و ویژگی‌های مهم برای انتخاب هدست واقعیت مجازی عبارتند از:

کیفیت تصویر: کیفیت تصویر و نمایشگر مهمترین عامل در تجربه‌ی واقعیت مجازی است. بهتر است هدست با رزولوشن بالا و نرخ فریم بالاتر را انتخاب کنید.

کیفیت صدا: بهتر است هدستی با کیفیت صدای بالا و فرکانس پاسخگویی بالا را انتخاب کنید.

وزن: هدست واقعیت مجازی باید کم و سبک باشد، تا در طول بازی یا تجربه، کاربر احساس خستگی نکند.

حسگر حرکت: حسگر حرکت در هدست واقعیت مجازی، کاربران را قادر می‌سازد تا در حین بازی و تجربه، حرکات خود را بازتاب دهند. این حسگرها باید دقیق و حساس باشند.

قابلیت تنظیم فاصله بین دیده‌ها: بعضی از هدست‌های واقعیت مجازی، امکان تنظیم فاصله بین دیده‌ها را دارند تا برای تمام کاربران قابل استفاده باشند.

قابلیت تنظیم فاصله از چشم: هدست‌های واقعیت مجازی باید امکان تنظیم فاصله از چشم را داشته باشند، تا برای هر کاربری قابل استفاده باشد.

قابلیت تنظیم کنترل: بعضی از هدست‌های واقعیت مجازی، امکان تنظیم کنترل بازی را دارند، تا برای تمام کاربران قابل استفاده باشند.

قیمت: قیمت هدست واقعیت مجازی بسیار متفاوت است، برای اینکه خرید خود را با هزینه مناسب انجام دهید،

بهتر است ابتدا بودجه‌ی خود را مشخص کرده و سپس هدست واقعیت مجازی را انتخاب کنید. هدست‌های گران‌قیمت با کیفیت تصویر و صدای بهتری همراه هستند، اما هدست‌های ارزانتر نیز می‌توانند تجربه‌ی مناسبی ارائه دهند. در انتخاب هدست واقعیت مجازی، بهتر است از نظرات و تجربیات دیگر کاربران نیز استفاده کنید و مطالعه‌ی مقایسه‌ی هدست‌های مختلف را در سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی انجام دهید. همچنین، در صورت امکان، بهتر است هدست را قبل از خرید تست کرده و مشاهده کنید که آیا به نیازهای شما پاسخ می‌دهد یا خیر.

معایب و مزایای واقعیت مجازی به شرح زیر است:

مزایا:

تجربه‌ی واقعیت‌بینانه و فراگیری بهتر: با استفاده از واقعیت مجازی، می‌توانید به یک تجربه‌ی واقعیت‌بینانه دست پیدا کنید. این به شما امکان می‌دهد تا به یک محیط جدید فراگیری بپردازید و با تمرین و تکرار، مهارت‌های جدیدی را یاد بگیرید.

تجربه‌ی سرگرمی و واقعیت‌بینانه: واقعیت مجازی می‌تواند تجربه‌ی سرگرمی و واقعیت‌بینانه‌ای را به شما ارائه دهد که قبلاً در دنیای واقعی ندیده‌اید. مثلاً، بازی‌های واقعیت مجازی می‌توانند به شما امکان بدهند تا در یک دنیای دیجیتالی به تفریح بپردازید و حتی با دوستان خود در این دنیای واقعیت مجازی رقابت کنید.

کاربرد در صنایع مختلف: واقعیت مجازی در صنایع مختلفی مانند پزشکی، آموزش، طراحی و ساخت، سرگرمی و… کاربرد دارد. برای مثال، در آموزش، می‌توان از واقعیت مجازی برای شبیه‌سازی موقعیت‌های واقعی استفاده کرد و در پزشکی، برای آموزش عملیات و روش‌های جدید استفاده شود.

معایب:

هزینه‌ی بالا: خرید هدست و تجهیزات واقعیت مجازی می‌تواند هزینه‌ی بالایی داشته باشد. این هزینه برای افرادی که به تجربه‌ی واقعیت مجازی برای استفاده‌ی شخصی علاقه‌مند هستند، می‌تواند ناچیز نباشد.

ابعاد فضایی: برای استفاد از آنجایی که هدست‌های واقعیت مجازی برای استفاده بهتر، به فضای زیادی نیاز دارند، ممکن است برخی از افراد به دلیل کمبود فضای مجازی، قادر به استفاده بهتر از واقعیت مجازی نباشند.

عوارض بالینی: استفاده بیش از حد از واقعیت مجازی ممکن است باعث بروز عوارض بالینی مانند سردرد، تهوع و خستگی شود.

نوع و کیفیت محتوا: با توجه به محدودیت‌های فنی، ممکن است نوع و کیفیت محتوای واقعیت مجازی کمتر از انتظارات باشد.

پرخاشگری: برخی از بازی‌های واقعیت مجازی می‌توانند پرخاشگری و افزایش تنش را ایجاد کنند که ممکن است برای برخی افراد منفی باشد.

مشکلات فنی: همانند دستگاه‌های الکترونیکی دیگر، دستگاه‌های واقعیت مجازی هم ممکن است با مشکلات فنی مواجه شوند و نیاز به تعمیرات داشته باشند.

واقعیت مجازی در زمینه‌های مختلفی مانند سرگرمی، آموزش، پزشکی، صنعت و دیگر زمینه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای واقعیت مجازی اشاره می‌کنیم:

سرگرمی: این یکی از اصلی‌ترین کاربردهای واقعیت مجازی است. با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، افراد می‌توانند در بازی‌های واقعیت مجازی شرکت کنند و تجربه‌ای جدید از سرگرمی را پیدا کنند. بازی‌های واقعیت مجازی از سطح خانگی گرفته تا سطح حرفه‌ای موجود هستند.

آموزش: واقعیت مجازی در آموزش نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از آن، می‌توان آموزش‌هایی را برای موضوعاتی مانند آموزش پزشکی، مهندسی، آموزش زبان و غیره ارائه داد.

پزشکی: در زمینه پزشکی، واقعیت مجازی به عنوان یک ابزار ارزشمند برای تشخیص، درمان و مدیریت بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از واقعیت مجازی، می‌توان تمرین‌های فیزیکی و توانبخشی را برای بیماران با اختلالات حرکتی انجام داد. همچنین، می‌توان ابزارهای واقعیت مجازی برای آموزش نحوه استفاده از ابزارهای پزشکی به کار گرفت.

صنعت: واقعیت مجازی در صنعت نیز کاربردهای بسیاری دارد، از جمله طراحی محصول، آموزش بهینه‌ی کارگران، تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی و مدیریت کارخانه‌ها و غیره.

معماری و ساخت و ساز: واقعیت مجازی در زمینه معماری و ساخت و ساز نیز به عنوان یک ابزار طراحی پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از آن، معماران و سازندگان می‌توانند یک پروژه را در محیط مجازی طراحی کرده و به جزئیات آن پرداخته و از امکاناتی مانند گردش در محیط، تغییر نمای شهری و غیره بهره ببرند.

تفریح و سفر: واقعیت مجازی در صنعت تفریح و سفر نیز استفاده می‌شود. با استفاده از آن، می‌توان سفر به نقاط مختلف دنیا را تجربه کرده و از جاذبه‌های گردشگری، موزه‌ها و مکان‌های معروف دنیا با تمام جزئیات واقعیت را به صورت مجازی تجربه کرد.

با توجه به این که واقعیت مجازی به عنوان یک تکنولوژی پیشرفته و چند رشته‌ای در حال توسعه است، احتمالا در آینده بیشتر در زمینه‌های جدیدی نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.