آشنایی با هنر میناکاری

میناکاری یکی از شاخه‌های هنرهای تزئینی و دکوراتیو است که از دیرباز در ایران رواج داشته‌است. تزئینات میناکاری بر روی چینی، کاشی، سنگ، فلز و چوب به کار می‌رود. میناکاری در ابتدا با تزئین ظروف چینی و کاشی آغاز شد و سپس به تدریج برای تزیین بناها و معماری استفاده گردید.

مواد اصلی میناکاری عبارتند از: مینا (شامل رنگ‌های مختلف)، مرکب یا صمغ، و قلم مینا. هنرمند میناکار ابتدا مینا را با مرکب ترکیب کرده و سپس با قلم‌های مخصوص روی سطح مورد نظر خطوط و نقوشی را می‌کشد.

در ادامه به ارائه جزئیات بیشتری از هنر میناکاری می پردازیم:

مینا:

مینا ماده ای رنگی و شفاف است که از ذوب کردن و ترکیب فلزات و مواد معدنی مانند مس، سرب، قلع و جیوه به دست می آید. انواع مینا عبارتند از مینای روغنی (عمدتا مس و سرب)، مینای آبی (مس و روی) و مینای کانه ای (مس و جیوه). رنگ مینا بسته به نسبت فلزات تغییر می کند.

مرکب:

برای ترکیب مینا با آب و ایجاد قوام مناسب جهت نقاشی، از مواد چسبنده ای مانند گوم لاک، صمغ عربی و چسب استفاده می شود. مرکب باعث می شود مینا قوام چسبنده بگیرد تا بتوان با قلم های میناکاری آن را به کار برد.

قلم ها:

قلم های میناکاری انواع مختلف دارند که برای خطوط نازک تا خطوط ضخیم به کار می روند. قلم ها معمولا از موادی مانند نی و بادام مو هستند.

سطوح:

عمده ترین سطوح مورد استفاده در میناکاری ظروف چینی، کاشی، سنگ، چوب، فلز و کاغذ هستند. برای تزئین بناها نیز از میناکاری بر روی سنگ و کاشی استفاده می شود.